Wildkamperen in Europa: wat mag wel en wat mag niet?

Gewoon stoppen in de wildernis en overnachten waar je maar wilt - dat is het idee van wildkamperen. Helaas is het in werkelijkheid niet zo eenvoudig. In veel Europese landen is wildkamperen aan strenge regels gebonden of zelfs helemaal verboden.

In dit artikel vind je een overzicht van de juridische situatie met betrekking tot wildkamperen in Europa.

Wat is wildkamperen eigenlijk?

Wildkamperen beschrijft het overnachten in een camper of tent buiten de officiële kampeerplaatsen en campings. Meestal gaat het om kamperen in de vrije natuur.

Voor veel reizigers betekent deze vorm van kamperen een maximaal gevoel van vrijheid en flexibiliteit. Het is vooral populair bij natuurminnende kampeerliefhebbers die een rustige vakantie willen doorbrengen, weg van toeristische hotspots en zonder directe campingburen.

Is wildkamperen toegestaan?

Of wildkamperen is toegestaan of niet, is eigenlijk niet zo eenvoudig te beantwoorden. De juridische situatie is erg verwarrend en verschilt sterk van land tot land. De basis voor wildkamperen in Europa is het zogenaamde "allemansrecht". Maar let op: dit geldt niet in alle landen.

Wat het allemansrecht zegt

Everyman's Right geeft alle mensen het basisrecht om te genieten van en vrij gebruik te maken van natuur en wildernis. Naast het recht op toegang, bijvoorbeeld om te wandelen, is overnachten, bijvoorbeeld in een tent, ook toegestaan. Dit is echter beperkt tot maximaal één of twee nachten.

Het toegangsrecht geldt niet in nationale parken of in steden. Een van de belangrijkste voorwaarden is dat er te allen tijde rekening wordt gehouden met de natuur en de plaatselijke bevolking.

Wildkamperen met een camper

Het allemansrecht geldt alleen voor wandelaars en fietsers die tijdelijk willen kamperen in de natuur. Je mag je caravan of camper niet zomaar overal naartoe rijden en parkeren. Zoek in plaats daarvan een openbare parkeerplaats of een veilige plek langs de kant van de weg.

Wildkamperen met een camper is meestal maar toegestaan voor één nacht. Maak het dus niet te gezellig en vervolg je reis de volgende ochtend.

Slapen in de auto

Slapen in de auto, bijvoorbeeld tijdens een roadtrip, is over het algemeen niet verboden. Net als bij wildkamperen met een caravan hangt het ervan af waar je de auto parkeert en hoe lang je het jezelf naar de zin maakt. Let op de verkeersregels, vermijd stopverboden en privéterreinen en beperk je verblijf tot één nacht.

Wildkamperen met de auto is niet zonder gevaar. Zoek een veilige parkeerplaats, zorg voor voldoende zuurstof en nestel je in warme dekens. Het kan snel erg koud worden in de auto, vooral in de winter. Gaskachels, gasfornuizen of autoverwarmers zijn geen oplossing als je de nacht in de auto doorbrengt - deze apparaten mogen nooit onbeheerd worden achtergelaten en er bestaat zelfs een risico op verstikking.

Kamperen in de vrije natuur

Kamperen inde wildernis is het toppunt van wild kamperen: zet je tent op in een weiland, veld of bos en overnacht midden in de natuur. Of dit kampeeravontuur is toegestaan, wordt in elk land afzonderlijk geregeld. Voordat je een tentenkamp opzet, moet je dus altijd goed op de hoogte zijn van de plaatselijke regelgeving.

Overnachten in een bivak

Een bivak is een overnachting in de open lucht, zonder tent, maar gewoon in een slaapzak, op een slaapmat of in een hangmat. Een tarp kan ook worden gebruikt als bescherming tegen het weer.

Bivakkeren is niet duidelijk bij wet geregeld. Wie onder de sterrenhemel kampeert in een slaapzak, bevindt zich dus in een juridisch grijs gebied. Een ongepland noodbivak, bijvoorbeeld als je tijdens een wandeling wordt verrast door slecht weer of te uitgeput bent om verder te trekken, is over het algemeen wel toegestaan. Opzettelijk bivakkeren is daarentegen niet welkom en kan worden geïnterpreteerd als ongeoorloofd wild kamperen.

Slapen in het bos

Bossen, jacht- en natuurgebieden en nationale parken zijn in de meeste landen taboe voor wildkamperen. Als je toch niet zonder wilt, neem dan contact op met de betreffende boseigenaar of bosbouwinstantie en vraag om toestemming.

Er zijn ook bosgebieden die expliciet toestemming geven voor wildkamperen. Dit is bijvoorbeeld het geval in Polen.

Overnachten in het veld

Als je in een open veld wilt overnachten, moet je uit de buurt van privéterrein blijven - of toestemming krijgen van de eigenaar. Kamperen in landbouwgebieden is in elk geval verboden om geen schade te veroorzaken.

Waar is wild kamperen toegestaan in Europa?

Zoals we al hebben vermeld, verschillen de regels voor wildkamperen van land tot land - er is geen gestandaardiseerde regelgeving in Europa. In de meeste landen is wildkamperen op het platteland ofwel volledig verboden of streng gereguleerd en gecontroleerd. Als je wordt betrapt op wild kamperen zonder toestemming, kun je boetes verwachten, die soms hoog zijn en snel je vakantiebudget kunnen overschrijden.

Om je te helpen ontdekken waar je als wildkampeerder in Europese landen op moet letten, volgt hier een kort overzicht van de huidige landspecifieke regels.

Landen die goed zijn voor wildkamperen

In de Scandinavische landen Noorwegen en Zweden en in Schotland geldt het allemansrecht. Dit betekent dat wildkamperen is toegestaan - op een paar uitzonderingen na. In deze landen vind je veel goede plekken om te wildkamperen, of het nu aan de kust is met uitzicht op zee of aan pittoreske meren tegen een indrukwekkend berglandschap.

Wildkampeerders komen ook aan hun trekken in de Baltische staten (Estland, Letland en Litouwen): kamperen is mogelijk op elk openbaar terrein als het niet uitdrukkelijk verboden is.

In IJsland is de situatie vergelijkbaar: zolang je je niet in nationale parken, woonwijken of op privéterrein bevindt, is wildkamperen toegestaan.

In deze landen kun je wildkamperen met enkele beperkingen

In landen als Polen, Zwitserland en Portugal mag je ook wildkamperen in de buurt van campings, maar in sommige gevallen alleen in aangewezen gebieden en onderhevig aan strenge regels. In Zwitserland verschilt de wettelijke situatie ook per kanton. Informeer daarom altijd vooraf of direct ter plaatse naar de geldende regels.

Waar wildkamperen verboden is (met uitzonderingen)

In Italië, Frankrijk, Nederland en Oost-Europese landen is wildkamperen over het algemeen verboden. Er zijn enkele uitzonderingen in Denemarken , maar deze zijn aan strenge regels gebonden. In Spanje is wildkamperen regionaal verboden. Waar het wel is toegestaan, heb je meestal officiële toestemming nodig.

Ook in Duitsland ziet het er niet goed uit voor natuurminnende kampeerders: Wildkamperen met een tent is niet toegestaan, zelfs niet buiten natuurreservaten, en kan leiden tot vervolging afhankelijk van de deelstaat.

Voor caravans is de situatie iets duidelijker: het is normaal gesproken geen probleem om in een camper te overnachten op verzorgingsplaatsen langs snelwegen en op parkeerplaatsen van de staat - maar alleen voor één nacht om te ontspannen. Dit is prima voor een korte tussenstop, maar voor een lange kampeervakantie met het hele gezin moet je officiële campings gebruiken.

Maar je hoeft het kamperen in de vrije natuur niet helemaal op te geven: op veel plaatsen zijn er nu ook zogenaamde trekkingterreinen, aangewezen wildkampeerterreinen waar je gratis of tegen een kleine vergoeding kunt overnachten.

Wat zijn de straffen voor wildkamperen?

Ook hier is het antwoord dat de straffen voor ongeoorloofd wildkamperen verschillen van land tot land in Europa - en soms zelfs van staat tot staat.

In Duitsland wordt wild kamperen bestraft als een administratieve overtreding. Naast een waarschuwingsboete van maximaal 100 euro per persoon, kun je hoge boetes verwachten van 500 tot 2500 euro, afhankelijk van de ernst van de overtreding. Het bedrag hangt af van of je wildkampeert met een tent of caravan, waar je verblijft en hoe lang. De boete is vooral hoog als je de natuur in gevaar brengt of actief beschadigt.

Waar moet je op letten als je gaat wildkamperen?

Naast de wettelijke regels moet je een paar gedragsregels in acht nemen tijdens je kampeertocht in de wildernis:

• Gedraag je respectvol tegenover de lokale bevolking en stoor ze niet.

• Blijf uit de buurt van woonwijken en kampeer uit het zicht van huizen.

• Vermijd lawaai - om de wilde dieren te beschermen en uit respect voor de plaatselijke bewoners.

• Gedraag je altijd attent op het platteland en laat alles achter zoals je het gevonden hebt.

• Neemaltijd uw afval mee en gooi het op de juiste manier weg.

• Poep niet in de natuur, maar gebruik openbare of mobiele toiletten, bijvoorbeeld het Boxio urinedivergerende toilet.

• Kampeer alleen in kleine groepen. Meestal worden maximaal drie kleine tenten op één plek getolereerd.

• Wees voorzichtig met open vuur, ook met campingfornuizen. Je moet het helemaal vermijden in de buurt van het bos.

• Blijf maximaal één of twee nachten op dezelfde plek.

• Als je niet zeker weet of wildkamperen is toegestaan op de door jou gekozen locatie, is het beter om toestemming te vragen en te krijgen.

Als je je aan bovenstaande punten houdt en precies uitzoekt wat de wet is op jouw vakantiebestemming, kun je zonder een slecht geweten of vervelende verrassingen genieten van het gevoel van vrijheid tijdens het wildkamperen in Europa .

Veelgestelde vragen over wildkamperen in Europa

Is wildkamperen toegestaan in Europa?

Wildkamperen is onderworpen aan de wettelijke regels van de betreffende landen. Er is geen gestandaardiseerde regelgeving in Europa. Het verschilt dus per land of wildkamperen is toegestaan.

In welke landen is wildkamperen toegestaan?

In de Baltische en Scandinavische landen (met uitzondering van Denemarken) en ook in IJsland en Schotland is wildkamperen over het algemeen toegestaan met een paar beperkingen. Andere landen zoals Zwitserland en Portugal staan wildkamperen onder bepaalde voorwaarden toe.

Is wildkamperen toegestaan in Duitsland?

In Duitsland is wildkamperen met een tent over het algemeen verboden. Er zijn echter veel aangewezen, goedkope campings dicht bij de natuur. Overnachten met een camper op parkeerplaatsen van de staat is voor één nacht toegestaan.

Welke sancties kan ik verwachten voor ongeoorloofd wildkamperen?

In Duitsland is wildkamperen een administratieve overtreding die kan worden bestraft met waarschuwingen en soms zware boetes. Afhankelijk van de ernst van de overtreding variëren deze van 100 euro per persoon tot een bedrag van vier cijfers.

Mag je in de auto slapen?

Slapen in de auto is meestal geen probleem zolang de auto op een veilige en legale parkeerplaats staat. Het verblijf mag niet langer dan één nacht duren.

Is het verboden om in het bos te kamperen?

In veel landen is wildkamperen in het bos verboden, tenzij er expliciet toegestane kampeergebieden zijn. Het loont vaak de moeite om dit na te vragen bij het relevante bosbouwkantoor.

Wat is een bivak?

Een bivak is een slaapkamp in de open lucht, meestal in een slaapzak of hangmat. In de regel is een bivak niet gepland en wordt het alleen opgezet in noodsituaties, bijvoorbeeld bij uitputting, een verwonding of slechte weersomstandigheden die de verdere reis belemmeren.